Odnosi između Rusije i Ukrajine, kroz istoriju bile su od bratskih do neprijateljskih. Isto je i sa Crnom Gorom i Srbijom.

 

 

Piše: ZDRAVKO MIJANOVIĆ (Portal Analitika)

 

Pogled na, i iz, ova dva dvougla, poprilično i razočaravajuće podsjećaju jedan na drugi, s tim što kod nas za sada, prvenstveno ostvarenjem nekih bezbjednosnih dostignuća, nijesmo u takvoj situaciji. Pokušaja da nas na drugi način destabilizuju i uvuku u teže sukobe je bilo. Traju i danas. Trenutno, glavnu nestabilnost predstavlja rastući trend dezintegracije koju je započela prethodna vlast, a trenutna uporno nastavlja, što je i cilj aspiranata.

 

 

I ako zanemarimo značajna društvena i politička previranja u Crnoj Gori, snažno je izražen identitetski senzibilitet, pa su paralele sa ukrajinskim konfliktom jasne.

 

 

Ideološko rivalstvo supersila

 

 

Poznavanje prošlosti smatrano je najvažnijim od ljudskih znanja. Istorija je naša kolektivna memorija koja se odnosi na prošlost, uslovljava naše sadašnje akcije i tako oblikuje budućnost. Istorija je skup događaja, fenomena i procesa u prošlosti.

 

 

Postoje mnoge neugodne paralele s našim vremenom. Na prvi pogled, upadljivo je slično i ideološko rivalstvo supersila danas i prije nekoliko stotina godina. Tu je, naravno, i nekad i danas koban uticaj nacionalizma. Sukob ideologija i religija bio je dominantni povod i uzrok mnogih ratova kako tada, tako i danas. U oba slučaja koncentrisan je na žarišta u pojedinim djelovima svijeta.

 

 

Ukrajina kao i Crna Gora, ali i većina savremenih država je multietnička po sastavu stanovništva. Godinama nakon sticanja nezavisnosti u multietničkoj Ukrajini, nije došlo ni do jednog sukoba većih razmjera, sve do 2013/14. godine i aktivnijeg angažovanja osavremenjenog “političkog rusinstva”, odnedavno “ruskog svijeta”.

 

 

Ruku pod ruku u simbiozi, po suštini i po formi nastupa i promoviše se “srpski svet”, srećom za sada bez vojne intervencije, ali sa brutalnom političko-propagandnom akcijom, potpomognutom djelovanjem SPC u Crnoj Gori. U nedavnoj prošlosti, kao i u aktuelnoj situaciji, dominira teza o ugroženosti “ruskog naroda” u Ukrajini, ali i teza o potrebi “zaštite srpskog naroda” u regionu jer je izložen diskriminaciji.

 

 

Duboki korijeni sukoba

 

 

Korijeni sukoba između Rusije i Ukrajine su duboki, a temelje se upravo na tome što se Moskva nikako ne može pomiriti s činjenicom da je Ukrajina nezavisna, isto kao i Srbija sa nezavisnošću i suverenošću Crne Gore.

 

 

Priča o napetosti između Rusije i Ukrajine jako je duga i seže sve do Srednjeg vijeka. Ove dvije države imaju zajedničke korijene u istočnoslovenskoj državi Kijevska Rus i zato ruski presdsjednik danas često i rado govori o “jednom narodu”.

 

 

S obzirom na poteškoće koje je Ukrajina imala u procesu osamostaljivanja, kada se našla pod uticajem evropskih monarhija i Ruske, proces nacionalnog osvješćivanja bio je otežan političkim manipulisanjem različitih režima susjednih zemalja, koji su težili asimiliranju ukrajinskog stanovništva.

 

 

Potonje je poticalo od strane ruske politike u svim razdobljima. Svi pokušaji da postane snažan ekonomski i politički faktor u regiji, od samog početka, a naročito od 2014, nalazio je na kočenja od strane tradicionalnih pretendenata na njezin politički i svaki drugi status, s jednim ciljem – da je vrati u položaj zavisnosti od susjednih zemalja, prvenstveno Rusije. Način ometanja nacionalnog razvitka i društvenog progresa, sprovodio se formiranjem unutrašnjih destruktivnih snaga.

 

 

Nesporno je da je Crna Gora imala veoma bogatu, dugu i dramatičnu istoriju. I kada sagledamo istoriju današnje Crne Gore, a prije toga Zete, Duklje i rimskih provincija koje su djelovale na tom prostoru, primjećujemo dugotrajnu i značajnu tendenciju u razvoju svijesti o istoriji Crne Gore i u razvoju nacionalnog identiteta, značajno izraženo unazad nekih par stotina godina.

 

 

U vrijeme formiranja nacionalne svijesti, za vrijeme stvaranja velike države Južnih Slovena, nije razvijan crnogorski nego srpski nacionalni identitet, sve uz pomoć tadašnjih domaćih vladara, aspiranata na taj veliki presto.

 

 

Sve to je ostavilo širok prostor na smišljenom obavještajno-špijunskom planu, uz veliku ulogu i zadatak raznih inostranih pojedinca i ubačenih elementa. Uvijek je postojao bar po jedan srpski špijun pored crnogorskog gospodara.

 

 

Tako je, pored djelovanje izvanjaca špijuna, snažan uticaj vršen i preko udžbenika koji su uvoženi iz Srbije, ali i crnogorske publicistike koju su uređivali. Samo podsjećanja radi, mitropolit Vasilije Petrović (1709 – 1766) nije napisao srpsku, već Istoriju Crne Gore, znači crnogorsku istoriju.

 

 

I ostali slobodni i zdravomisleći evropski intelektualci, svojim znanjem, iskazom i moralnim stavom, ukazivali su na crnogorsku viševjekovnu državnost, kulturu, tradiciju, na neprekidnu slobodu i nadasve na građansku dužnost obnove njenog državnog i nacionalnog bića, sve do dana današnjih, a i budućih.

 

 

Ali zato, kod nekih ranijih, a i današnjih istoričara i etnografa iz Srbije, pa i iz Crne Gore, uporno su istrajavali i istrajavaju na naučno-ideološkim zabludama o Crnogorcima, o njihovoj državi, kulturi, etnosu, jeziku, etc.

 

 

Glasnogovornik „srpskog sveta“ poziva na rat

 

 

Nedavna izjava glasnogovornika „srpskog sveta“: „Jedini način da Balkan ostane stabilan jeste da Srbi žive u jednoj državi“ je poziv na rat, jer ostvarenje ovog viševjekovnog sna je nemoguće ostvariti bez sukoba, pa i ratnih. U skorijoj prošlosti, zaokruživanje „srpskog sveta“ bio je uzrok strašnih zločina, pa stoga i aktuelna najava tog stanja i duha, ne može proći drugačije. Ne naoružava se Srbija bez razloga.

 

 

U prethodnim svjetskim ratovima, posebno u Prvom svjetskom ratu, dominantna motivisanost je bila sekularni interes.

 

 

Danas su na snazi novi oblici savremenog ratovanja, koji su vidno evidentni i u Crnoj Gori, a u njemu značajnu ulogu igra psihološko-propagandno i obavještajno-subverzivno djelovanje, kao posljedica pulsiranja građanskog rata u vazduhu.

 

 

Svakako da je neizbježan i uticaj religije, kao inicijator nasilja, koja ima sve veću moć, koju tako vješto koriste, da mogu šokirati i uznemiriti međunarodni poredak. Dešavanja na Bliskom istoku, podstaknuti su religijom i vjerski sukobi svakako su temelj, a ispoljava se kroz terorizam.

 

 

Mnoge terorističke organizacije svoje postupke i odluke nedvosmisleno baziraju na vjerskoj ideologiji. Ovaj vid terorizma je u ofanzivi i sve većoj učestalosti, stepenu nasilja, i globalnim dometima.

 

 

Svrha i smisao religije je da propagira mir, toleranciju i ljbav među ljudima. Ipak, nedavno prošla vremena i dešavanja na području Jugoslavije 90-tih, nam nameću zaključak na uticaj i političku zloupotrebu religije. Različita je bila uloga različitih vjerskih zajednica na tom prostoru i da svaka snosi odgovornost na svoj način. Značajnu ulogu imala je religijska elita SPC koja je bila jedna od ideologa velikosrpskog projekta i koja je direktno podržavala sve ono što se tada dešavalo. SPC se u kratkom protoku vremena direktno uključila i u vojnu mobilizaciju podržavajući i potičući ratove. Epilog svega toga nam je dobro poznat.

 

 

No međutim, dolazak prethodne i aktuelne vlasti u Crnoj Gori, direktna je posljedica pragmatičnog i ostrašćenog uplitanja SPC u politiku i kreiranje političkog i društvenog ambijenta u Crnoj nam Gori.

 

 

Najvažnija lekcija iz vlastite istorije

 

 

Poučeni iskustvom, bez ikakvih sankcija i odgovornosti za učinjeno, prizivaju „malu Ukrajinu“, a sve češće od njihovih ekstremnih pristalica „leleču Turci, kukaju bule“. Nema mjesta čuđenju, s obzirom na to da postoji simbioza Crkve i Države u Srbiji, po ugledu na Rusiju. A šta se tamo dešava sa Ukrajinom dobro nam je poznato. Ili bi bar trebalo da je.

 

 

Najvažnija lekcija iz vlastite istorije Crne Gore, kroz sve prethodne države, je ta da je gubila nezavisnost ne samo zbog napada moćnijih osvajača, već prije svega zbog unutrašnjih sukoba i podjela, i unutrašnjih profitera i prevrtljivaca.

 

 

(Autor je član Koordinacionog odbora GI „21. maj“ za PG, završio Vojnu akademiju kopnene vojske i Generalštabnu akademiju, u MUP-u CG obavljao visoke funkcije)

 

(SB)

NE NAORUŽAVA SE SRBIJA BEZ RAZLOGA: Glasnogovornik „srpskog sveta“ poziva na rat…