Londonski Međunarodni institut za strategijske studije (IISS) ocijenio je da uprkos “galami” zapadnom Balkanu ne prijeti rat i Rusi tu ne uspijevaju da učvrste svoj uticaj, ali da se demokratija urušila i da “regionom vladaju autokrate i korupcija, na šta zapad žmuri”. To je onda, navodi u opširnoj analizi IISS, kombinacija “balkanskih autokrata i kleptokrata koje zapadne zemlje podržavaju zato što održavaju mir i stabilnost, kako upozoravaju kritičari balkanskih vlada”, piše Avaz.
– U suštini, nova riječ je ušla u leksikon da se opiše to da zemlje zapadnog Balkana nisu istinske demokratije, već ‘stabilokratije’ koje idu ka članstvu u Evropskoj uniji -, napominje londonski institut.
U analizi se navodi da “uprkos čestim izborima autoritarne težnje su se pojavile u cijelom tom području, sredstva informisanja su slaba i često pod nadzorom vladajuće partije”.
Institut nalazi da “borba protiv korupcije obično služi tome da nova vlada pohapsi svoje suparnike, ukloni političku konkurenciju i pokaže rezultate u suzbijanju korupcije na putu ka pridruživanju EU”.
– Pravosuđe je veoma podložno uplivu onih koji su na vlasti ili imaju novac, klijentelizam i nepotizam su opšte rašireni a poslovi u vladinim ustanovama i javnim preduzećima se dijele članovima porodica, prijateljima i partijskim ljudima -, dodaje londonski institut.
U analizi se dodaje da je “region ponovo poprimio veći strategijski značaj, najviše zato što su Rusi pojačali zanimanje za njega, mada je Moskva doživjela neke ozbiljne neuspjehe u regionu, dok su balkanske vlasti obavile veliki posao u proganjanju i razbijanju islamističkih mreža”.
IISS ukazuje da “iz procurile poruke ruskog ambasadora u Makedoniji” proizilazi da Rusi teže tome da na zapadnom Balkanu “uspostave blok neutralnih ili možda i proruskih područja i da Rusi tiho šire uticaj nad slovenskim i pravoslavnim dijelovima regiona, dok islamistički ekstremisti nameću uticaj nad prevashodno muslimanskim dijelovima”. Rusi nastoje da taj “neutralni ili proruski blok” učvrste u Srbiji, Crnoj Gori, Makedoniji i Republici Srpskoj u Bosni i Hercegovini, jer RS ima “odlučujući uticaj na odbranu i bezbjednost BiH”, navodi se. Ali, objašnjava institut, Rusi su pretrpeli neuspjehe u Makedoniji i Crnoj Gori, “gdje je vlada u Podgorici optužila Rusiju da je pokušala da je zbaci u čudnoj zavjeri tokom izbora prošlog oktobra”.
Istina o tome je i dalje nejasna i dok su neki Crnogorci uvjereni da su u to bili na neki način upleteni Rusi, drugi su ubjeđeni da su hapšenja navodnih zavjerenika dio drame koju je spremila vladajuća stranka da uplaši oklijevajuće i NATO naklonjene birače da glasaju za nju –, navodi se u analizi.– Zapadni obavještajni krugovi su uvjereni da je u to bila upletena ruska vojna obavještajna služba GRU –, dodaje IISS i navodi da je “u svakom slučaju, s izuzetkom malog pojasa bosanske obale i Monaka, cijelo sjeverno Sredozemlje, od Gibraltara do sirijske granice sad pod nadzorom NATO, a Rusi neće moći da koriste olakšice u lukama Crne Gore”.
Izvor: (Hayat/Foto: Ilustracija)